Historia Republiki Gniewskiej. Naszego miasta-państwa

Przemysław Zieliński

Jest 11 listopada 1918 r. Gdy w wagonie kolejowym w lesie Compiegne podpisywany był rozejm między ententą i przedstawicielami pokonanych Niemiec, a w Warszawie Józef Piłsudski przejmował władzę nad zaczątkiem polskich wojsk, w Wielkopolsce i na Pomorzu polityczne oraz społeczne elity zaczęło nurtować pytanie: i co teraz?

Formalnie bowiem rzecz biorąc tereny te wciąż należały do Cesarstwa Niemieckiego i nikt nie mógł mieć pewności, że świeżo narodzone państwo polskie zdoła wcielić ziemię nad Wartą i dolną Wisłą w swoje granice. Nie wiadomo też było, jak zakończą się rozmowy pokojowe, ostatecznie sfinalizowane w Wersalu, do których organizacji dyplomaci dopiero mieli się zabrać. Polacy postanowili nie czekać na ustalenia możnych tego świata i zaczęli organizować się sami.